โรคแพ้อากาส เกิดขึ้นได้อย่างไร?

โรคแพ้อากาศแท้จริงแล้วมีสาเหตุมาจากอะไรกันแน่ อาการแบบไหนที่บ่งบอกถึงการเป็นโรคแพ้อากาศ วันนี้เรามีข้อมูลดีๆ จากหนังสือ คลินิกสุขภาพ ภูมิแพ้ โดยแพทย์หญิงสิรินันท์ บุญยะลีพรรณ และผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์เฉลิมชัย บุญยะลีพรรณ มาฝากทุกๆท่านค่ะ

โรคแพ้อากาศเกิดได้อย่างไร

            ก่อนอื่นต้องทราบว่า โรคแพ้อากาศนี้ไม่ได้เกิดมาจากการแพ้ความร้อนความเย็นของอากาศ หรือแพ้อากาศที่บริสุทธ์ หากแต่เกิดในอากาศที่เราหายใจเข้าไปนั้นมีสิ่งต่างๆ เช่น เศษโปรตีนไรฝุ่น เศษโปรตีนจากสัตว์ต่างๆ เช่น สุนัข แมว แมลงสาบ ละอองเกสรชนิดต่างๆ ทั้งเกสรดอกไม้ ดอกหญ้า วัชพืช รวมถึงสปอร์เชื้อราอีกมากมาย ซึ่งล้วนล่องลอยอยู่ในอากาศทั้งสิ้น

            ดังนั้นโรค “แพ้อากาศ” ที่เราเรียกกันง่ายๆนี้ จริงๆแล้วก็คือโรค “แพ้ (สารก่อภูมิแพ้) ในอากาศ”

            เมื่อหายใจเอาสารก่อภูมิแพ้เข้าไป ถ้าเป็นคนปกติ ร่างกายจะไม่เกิดปฏิกิริยาใดขึ้น (เพราะร่างกายรู้ว่าสารเหล่านี้เป็นธรรมชาติ ไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกาย) แต่ในผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้ ซึ่งระบบภูมิต้านทานในตัวของผู้ป่วยทำงานต่างไปจากคนปกติ เมื่อได้รับสารก่อภูมิแพ้ที่ว่านี้โดยการหายใจเข้าไป ระบบภูมิต้านทานของผู้ป่วยจะรับรู้และสร้างสารไอจีอีขึ้นรอไว้ในร่างกาย เมื่อมีสารก่อภูมิแพ้ชนิดดังกล่าวเข้าสู่ร่างกายอีกครั้ง สารไอจีอีที่ร่างกายสร้างรอไว้แล้วนี้จะเข้าทำปฏิกิริยากับสารก่อภูมิแพ้ที่เราหายใจเข้าไปใหม่ทันที เป็นผลให้เซลล์บางชนิดภายในเยื่อบุโพรงจมูกหลั่งสารเคมีออกมามากมายหลายสิบชนิด ส่งผลให้เกิดการอักเสบทั่วบริเวณนั้น และมีปฏิกิริยาเกิดขึ้นอีกหลายขั้น เป็นผลให้มีอาการต่างๆของโรคเกิดขึ้น

คนปกติ
        สารก่อภูมิแพ้                     ร่างกาย                               ไม่เกิดปฏิกิริยา

ผู้ป่วยภูมิแพ้
        

      ครั้งแรก        สารก่อภูมิแพ้                     ร่างกาย                     สร้างไอจีอี

      ครั้งต่อมา      สารก่อภูมิแพ้ + ไอจีอี             เซลล์แตก                อักเสบ             อาการ

หมายเหตุ

มลพิษทางอากาศ ควันบุหรี่ อุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลง เป็นตัวกระตุ้นให้อาการของโรคแพ้อากาศเป็นมากขึ้น แต่เนื่องจากไม่ได้เป็นตัวการที่ทำให้ร่างกายเกิดการแพ้ (คือไม่ได้สร้างไอจีอี) จึงไม่เรียกว่าเป็นสารก่อภูมิแพ้